GERİ DÖNÜŞÜM SOKAK TOPLAYICLARI
En kutsal kazanç, alın teri ile kazanılan helal kazançtır..
Hayata emeğiyle değer katan, alın teriyle kazanan herkesin günü kutlu olsun..
Emek Onurdur...
#1MAYIS
GERİ DÖNÜŞÜM SOKAK TOPLAYICLARI
Geri dönüşüm sektörünün kanayan bir yarası; Sokak toplayıcıları gerçeği var. Atıkları geri kazanmak, yarınlara temiz bir dünya bırakmak için "Geri Dönüşüm"
Ülke ekonomisine katkı sağlayan ,kağıt ve atık çöp toplayıcıları sağlıksız koşullarda çalışmaya devam ediyor. Çöp konteynerlerini karıştırarak iş güvencesinden yoksun, kötü koşullarda ,kaza ve hastalık riski ile hayatta kalmaya çalışıyorlar.
Bu kağıt ve atık toplayıcıların çok önemli bir hizmet yaptığını, aslında son derece çevreci bir eylem içinde olduğunun farkında mıyız? Dünya genelinde Türkiye'nin ödüllendirdiği Sıfır Atık Projesi, çocj& sokak toplayıcıları gerçeği iukle yüzleşmeli ve bu çocukların proje kapsamında eğitime ve hayata geri kazandırılması konusunda da çaba harcamalıdır.
Motosiklet ile Geri Dönüşüm, Erkek Sokak Toplayıcısı
Medyada yer alan haberlerde Geri dönüşüm Sokak Toplayıcıları Dernekleri ( SATDER) Çevre Ve Şehircilik Bakanlığının sorunlarımızı dinleyip çözüm önerileri getirmelerini bekliyoruz. Kent merkezinde hemen hemen herkesin gördüğü geri dönüşüm malzemesi toplayıcıların atıkları toplaması hem Sıfır atık Yönetim Sisteminin kurulması ve Sıfır Atık Belgesi verilmesine ilişkin usul ve esasların bir an önce uygulanmasını bekliyorlar.
" Belediyelerden neredeyse hiç destek yok. Bizler aslında onların iş yükünü azaltıyoruz ve tüm gün boyunca şehrin her noktasını geziyoruz. Topladığımız malzemeleri Belediyelerin geri dönüşüm merkezleri alırsa eğer emeğimizin karşılığını almış oluruz. "diyorlar
***
Türkiye’de kaç kişinin kâğıt toplayarak geçimini sağladığına ilişkin resmi bir rakam bulunmuyor.
Medyada yer alan haberlerde. Yapılan bir araştırmaya göre, Türkiye’de kayıt dışı iş yapan sokak toplayıcılarının sayısının 500 bine aştığı tahmin edilmektedir.
Karantina süresince kapalı olan mağaza ve iş yerleri ile uygulanan sokağa çıkma yasakları kâğıt toplayıcılarını çalışamaz hale getirdi. Malatya’da artık kâğıt toplayıcılığını ağırlıkla Suriyeli göçmenler yapmaktadır.
***
Güneşin ilk ışıklarıyla birlikte işe koyulan, hatta bazı sokak toplayıcıları ise, geceleri toplama yapmakta. Bazen yağmur altında, bazen fırtına eserken, bazen zifiri karanlıkta, bazen dondurucu soğuklarda ve bazen de kavurucu sıcaklarda kentlerin yoksul insanları; sokak toplayıcıları rızıklarını ararlar.
Belediyeler tarafından toplatılan çöpler merkezlerde ayrıştırılsa da, bu ayrıştırmayı kolaylaştıran ve Belediyelerin yükünü hafifleten gizli kahramanlar var. Bunlar her yaştan çoluk, çocuk , yaşlı , kadın erkek geri dönüşüm yapılabilecek eşyaları çöplerden toplayarak geçimlerini sağlayan vatandaşlar, yapılan bu iş için teknolojik destek bekliyor. Kimi kamyonetle, motosikletle ,kimi el arabalarıyla çekmeye, kimi ise iki tekerlekli üstünde büyükçe çuvalla' çekcek' sırtında taşıyarak toplamaya çalışıyor. Bu işi yapanların yer ve bölgelerinin tespitinin yapılması. Bu işi yapanlara belediye tarafından 'çekçek' dedikleri arabanın tasarımını geliştirilerek verilmesi.
Her türlü hastalık yapıcı mikroorganizmaların yaşadığı çöp kutularını, konteynırlarını eşeleyen, her mahallenin hatta her sokağın kendi deyimleriyle “atık kağıt, cam, lastik ve metal işçileri” veya “çekçekciler”dir; sokak toplayıcılar.
Ülkemizde de yüz binlerce insan, sağlık sigortası ve sosyal güvenlik hakları olmadan sokak toplayıcıları; günde çekçekleri ile ortalama 8-10 kilometre yürürler ve yaklaşık 12 saat çalışıp topladıkları atıkları 60-80 TL gibi düşük bedelle hurdacılara satarlar.
İnsanlar, evde ve işte ambalaj atıkları dahil her türlü atıklarını çöp torbalarına, bidonlarına ve kutularına atıyorlar. İşsizliğin yol açtığı yoksulluk ve imkansızlık, insanları kağıt, cam, plastik ve metal gibi geri dönüştürülebilir atıkları, çok tehlikeli atıkları ve hastalık yapıcı mikropları da bünyesinde barındıran çöp bidonu, torbası ve konteynırı içinden ayıklayarak toplayan, atık toplama depolarına satan, böylelikle geçimlerini sağlayan, yüz binlerce sokak toplayıcısı, hayatta kalma mücadelesi vermektedirler. Ve rızkını kirli, paslı ve mikroplu çöplerin içinden, eldivensiz ve maskesiz, rızıklarını arayan sokak toplayıcıların sağlıkları, çöplerinin için yavaş yavaş hasta oluyor.
Sokak toplayıcıları, topladıkları geri dönüşüm atıklarının büyük çoğunluğunu ruhsatsız, geçici faaliyet belgesiz ve lisanssız hurdacılara/depolara satmak zorunda kalıyorlar; böylelikle hurdacılık/depoculuk faaliyetleri yaygınlaşmaktadır.
Diğer yandan, mevcut sistem dolayısıyla bazı ilçe belediyeleri tarafından anlaşma yapılan lisanslı ambalaj atığı kaynakta ayrı toplama yapması gerekenlerin bir kısmi, gayri resmi bir şekilde düşük ücretle çalışan sokak toplayıcılarından ambalaj atıklarını satın alıyorlar ve kendileri ayrı toplamış gibi gösterip geri dönüşüm tesislerine satıyorlar.
Yönetimsel açıdan atık toplama sorumluluğunu taşıyan bazı yerel yönetimler, düşük ücretle ve sağlıksız ortamlarda çalışan sokak toplayıcılar sayesinde ambalaj atıkları sorununa hiçbir kaynak ayırmadan ve yatırım yapmadan çözüm bulmaktadırlar.
Topladıkları kağıt, cam, plastik ve metalleri depolarda biriktiren toplayıcılar, ardından malzemeleri kamyonlara yükleyerek dönüştürülmek üzere fabrikalara gönderiyorlar.
Kadın sokak toplayıcıları
Ambalaj atığı toplayan işçilerin sağlık sorunları
- Her türlü atıkların atıldığı çöp konteynırlarından sokak toplayıcıları açısından doğurduğu sağlık riskleri, işin enformal doğasından dolayı görünmez bir halk sağlığı sorunu olmayı sürdürmektedir.
- Çalışma esnasında eldiven giyme ve maske takma alışkanlığı yetersiz olduğu, bunda çalışmanın yapıldığı geri dönüşüm kooperatifinin eldiven temin etmekle ilgili eksikliğinin de payı olduğu saptanmıştır.
- Çöp eşelerken sokak toplayıcıları, kesici, delici gibi iğnelerin batması ve geçici depolarda yere dökülen metal parçalarına veya çivilere basarak yaralanması ile hastalanıyorlar.
- Sokak toplayıcılarında solunum sistemi bozuklukları, tifo ve koleradan muztarip oldukları tespit edilmiştir.
- Sokak toplayıcıları, ayrıca kirli toz, yara ve böcek ısırıklarına ve sokmalarına, ağır çekçekleri çekmelerinden kaynaklanan iskelet bozukluğuna ve genel atıklarla birlikte tehlikeli kimyasallarla temasından kaynaklanan yanıklara bağlı olarak cilt ve kan enfeksiyonları, göz ve solunum yolu enfeksiyonları gözlenmektedir.
- Sokak toplayıcıları, soğuk ve sıcak etkiler, tozlar ve kirli gazlar gibi hijyen şartların olmadığı koşullarda iş yaparlar, yaşarlar ve işlerinin doğası onları çeşitli hastalıkların yayılmasına yol açabilecek potansiyel olarak patojenik biyo-aerosollere maruz kalırlar.
- Kirli ve mikroplu olarak toplanan ambalaj atıklarının geçici depolama alanlarında depolanması esnasında pireler, haşereler ve rahatsız edici kokular, uygun koruyucu cihazların olmaması ile birlikte çalışma koşullarını daha kötü hale getirir.
- Sokak toplayıcıları, çeşitli bulaşıcı ajanlara ve hastalığa neden olabilecek toksik maddelere maruz kaldıklarında riskli olabilen plastik, kağıt, cam şişeler, kauçuk malzemeler, demir içeren ve demir içermeyen metalleri toplarlar.
Ambalaj atıklarının tekniğine uygun kaynakta ayrı toplanmaması nedeni ile çöp konteynırlarından ambalaj atığı toplayan sokak toplayıcılarının karşı karşıya oldukları sağlık riskleri;
- Endüstriyel atıkların içerdiği ağır metaller (cıva, kadmiyum, kurşun, selenyum, krom, bakır ve vb.) gibi toksik atıklar ve tıbbi atıkların içerdiği bulaşıcı ve tehlikeli atıklara bağlı sorunlar.
- Çöpe atılmış tıbbi atık içindeki iğne şırınga, kesici, delici vb. keskin cisimlerle oluşan kesikler, yaralanmalar ve tetanos.
- Mikrobiyolojik etkilenim riskleri.
- Bulaşıcı hastalıkların yayılma riskleri.
- Fekal kontaminasyon sonucu çeşitli patojenlerin (parazitler, bakteriler vb.) ellere ve ağız ile sindirim sistemine geçerek hastalık oluşturabilmesi.
- Hepatit, tüberküloz ve hatta AIDS gibi yüksek oranda hastalıklar.
- Çöpten alınan yiyeceklerin yenmesi ile ortaya çıkabilecek besin zehirlenmeleri ve sindirim sistemi hastalıkları.
- Beslenme bozuklukları.
- Cilt döküntüleri riskleri.
- Kalp krizi ve anjina riski artışları.
- Solunum yolu enfeksiyonu riskleri. Kronik bronşit.
Baş ağrısı, sersemlik, letarji, denge problemleri.
- Çekçeklerle uzun mesafeler boyunca ağır yük taşımaya bağlı kas-iskelet sistemi problemleri.
- Yük kaldırma, indirme, taşıma ve kronik tüm vücut titreşimine bağlı sırt, bel, dirsek ve el bileği problemleri
- Çöpten beslenen hayvanların ısırması sonucu ortaya çıkan farklı hastalıklar.
- Aynı atık alanından besin sağlayan köpekler tarafından ısırılma ve kuduz.
- Çöp toplama konteynırlarının çevresinde yoğun başıboş köpekler, bu ortamda çalışanlarda paraziter hastalıklara yol açmakta.
- Psikolojik problemler (panik atak, çabuk sinirlenme, intihar, kaygılanma, duygu durum bozuklukları).
- Metan ve hidrojen sülfür gazı ve diğer bazı yanıcı gazlara bağlı olarak yangınlar ortaya çıkabilmesi ve bu gazların çöp toplama sırasında solunma riskleri.
- Göz (konjonktivit, yabancı cisim) enfeksiyonları.
*****
Türkiye, plastik atıkların kullanımını azaltmak ve doğaya karışmasını önlemek için ‘sıfır atık' projesi başlattı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan'ın da desteklediği proje kapsamında market poşetleri paralı hale getirildi.
Ulusal basında yer alan haberlerde sokak Atıkları Toplayıcılar Derneği (SATDER) Başkanı Recep Karaman'ın demeci" 8-10 ithalatçı firmayı mutlu etmek için atık toplayan 500 bin kişinin işsizlikle karşı karşıya kaldığını, aileleriyle birlikte 2 milyon kişinin adeta açlığa sürüklendiğini söyledi. Tehlikeli atıklar da getirildiği için ithal kağıt ve plastiğin ülkeye ucuza girdiğini belirten Karaman, “Ülkenin her yeri ithal çöp dolunca bizim topladığımız yerli atığın değerini düşürdüler. Önceden bir işçi akşama kadar 100 kilo atık toplayıp karşılığında 100 lira kazanıyordu. Şimdi aynı atığa 30-35 lira veriyorlar. Bu 2 milyon ailenin aç kalması demek...
Ancak yurt dışından ithal çöp yüzünden Emine Erdoğan'ın ‘sıfır atık' projesinin çöktüğünü, poşetin paralı olmasının anlamı kalmadığını ifade ederken, “Nasıl ki Ankara'nın çöpü Mamak'ta toplanıyorsa, Avrupa'nın çöpü de Türkiye'de toplanıyor. İçinde el değmemesi gereken zehirli tarım ilaç kutuları dahil her türlü zehir var” uyarısında bulundu.
***
Dünya genelinde Türkiye'nin ödüllendirdiği Sıfır Atık Projesi, çocuk sokak toplayıcıları gerçeği ile yüzleşmeli ve bu çocukların proje kapsamında eğitime ve hayata geri kazandırılması konusunda da çaba harcamalıdır.
Medyada yer alan haberlerde Geri dönüşüm Sokak Toplayıcıları Dernekleri ( SATDER) Çevre Ve Şehircilik Bakanlığının sorunlarımızı dinleyip çözüm önerileri getirmelerini bekliyoruz. Kent merkezinde hemen hemen herkesin gördüğü geri dönüşüm malzemesi toplayıcıların atıkları toplaması hem Sıfır atık Yönetim Sisteminin kurulması ve Sıfır Atık Belgesi verilmesine ilişkin usul ve esasların bir an önce uygulanmasını bekliyorlar.
" Belediyelerden neredeyse hiç destek yok. Bizler aslında onların iş yükünü azaltıyoruz ve tüm gün boyunca şehrin her noktasını geziyoruz. Topladığımız malzemeleri Belediyelerin geri dönüşüm merkezleri alırsa eğer emeğimizin karşılığını almış oluruz. "diyorlar
Çalışmanın sonuçları, çöp toplama işçilerinin (sokak toplayıcılarının) sağlık risklerine ilişkin farkındalıklarını arttıracak eğitimler gerektiğini, çalışma ortamlarıyla ilgili alınacak önlemlerle (belediyeler veya bu çalışmada olduğu gibi şirketler, kooperatifler ve STK vs.) desteklenmelerinin önemini ortaya koymaktır.
- Kâğıt toplayıcılara maske, eldiven, kıyafet ve çekçek verilmesi için de çalışmalar yapılması.
- Pandemi sürecinde sokağa çıkma yasakları nedeniyle işlerini yapamadıkları için ekonomik zorluklar yaşadıklarını anlatıyorlar.
- Atık sektörünün bel kemiğini oluşturan yüz binlerce kağıt toplayıcısının talebi iş güvenliği ve sigorta.
- Her çek çek alan sokağa çıkamamalı bu işin bir kriteri bir eğitimi ve biçimi olmalı.”
Çukurambar / Ankara Cafer Doğan
- Göç öncesi dönemde Türkiye vatandaşları kendileri toplama yaparken, artık toplama işlemlerini yabancı uyruklu göçmenlerde yapıyor.
- Sokak toplayıcıları içerisinde Türklerin yanı sıra yabancı uyruklu (Suriyeli) ve çocuk çalışanların çok sık görülmektedir.
- Sokak toplayıcılarının en büyük sorununun iş güvenliği ve sigorta
- Kâğıt toplamak için kullanılan aracın belediye armalı olmasının ciddiye alınmasını sağlayacaktır.
- Kâğıt toplayıcılarının evleri , depolar, çöp bidonları ve konteynerlerin Belediyelerce ilaçlanması.
Kocaeli Valiliğinin Hurda ve Atık Kağıt Toplayıcılarına ilişkin yayınladığı genelgeyi internette okumuştum.. Malatya Büyükşehir Belediyesinin bu konuda bir genelgesi var mı, yok mu ? Yayınlanan genelgede 9 madde yer aldı. İşte o genelge:
YELEK VE YAKA KARTI
1. Hurda ve atık malzeme toplama faaliyetinde bulunacak şahıslar İlçe Belediye Zabıta Müdürlüklerine başvurarak gerekli izni alacaklar, Zabıta Müdürlükleri tarafından izin verilen şahısların bilgileri kayıt altına alınarak İlçe Emniyet Müdürlükleri ile İlçe Jandarma Komutanlıkları ile güncel olarak paylaşılacaktır.
2. Şahıslar faaliyetlerini izin aldıkları ilçe sınırları içerisinde yürütecektir.
3. Faaliyet izni verilen şahıslara İlçe Belediye Başkanlıkları tarafından ücretsiz olarak yaka kartı ve uzaktan görünürlüğü arttıracak, tek tip ve renkte reflektörlü yelekler verilecek, yeleklerin ön ve arka kısmında numara ile ilçenin ismi bulunacak yine bu bilgiler İlçe Belediyelerince kayıt altına alınacaktır.
4. Şahıslar izin aldıkları ilçe sınırları içerisinde kendilerine verilen yelekleri giyerek verilen yaka kartlarını takarak faaliyette bulunacaklardır.
ÇALIŞMA SAATLERİ BELİRLENDİ
5. Yaka kartları ve yelekler adına düzenlenen kişiler dışında başkalarınca kullanılamayacak, kullananlar ve kullandıranlar hakkında idari işlem yapılacaktır.
6. Hurda ve atık kâğıt toplamak amacı ile faaliyet izni verilen şahıslar 01 Nisan ile 30 Eylül tarihleri arasında 08:00-20:00 saatleri arasında, 01 Ekim ile 31 Mart tarihleri arasında ise 08:00-18:00 saatleri arasında çalışacaklardır.
7. Hurda ve atık kâğıt toplamasına izin verilen şahıslar malzeme toplamak amacı ile çöp konteynırları içerisinden malzeme almak amacı ile çöpleri dağıtmayacak, çevre kirliliğine sebep olmayacaklardır.
8. Yukarıda belirtilen hususlara aykırı hareket ettiği tespit edilen şahıs veya tüzel kişiler hakkında uygulanan idari yaptırım kararları 24 saat içerisinde Zabıta Müdürlüklerine bildirilecektir.
9. Hakkında 3 (üç) kez idari işlem yapılan kişi veya kuruluşun faaliyetine son verilecek ve bir daha izin verilmeyecektir. Kocaeli İli Mülki Sınırları dâhilinde İl/İlçe Emniyet Müdürlükleri, İl/İlçe Jandarma Komutanlıkları ve Büyükşehir Zabıta Daire Başkanlığı veya İlçe Belediye Zabıta Müdürlükleri tarafından gerekli denetim ve kontroller yapılacak, genelgeye aykırı hareket edenler hakkında diğer kanunlardaki cezai müeyyideler saklı kalmak şartıyla, 5326 Sayılı Kabahatler Kanununun 32. Maddesi uyarınca idari para cezası uygulanacaktır.
Yorumlar
Yorum Gönder