Hekimhan Taşhanı'nda Tarihe Saygısızlık: Tuvalet Skandalı
Hekimhan Taşhanı'nda Tarihe Saygısızlık: Odalardan birine tuvalet yapılmış.
"Taşhan, Hekimhan ilçe merkezindedir. İki bölüm halinde inşa ettirilmiştir. Birinci bölümde, yapılan kısmın giriş kapısı üzerinde yek pare taş blok üzerine sol yanı Ermeni, orta kısmı Arap , sağ tarafı Süryani dilinde yazılmış olan kitabesi vardır.
Selçuklu sülüsü ile yazılan kitabede Arapça yazılmış olan tarih H. 615 (M. 1218)’dir. Kitabede adı geçen Selçuklu Sultanı I. İzzettin Keykâvus’dur (1210 - 1219). II. Kılıçaslan’ın torunu, I. Gıyasettin Keyhüsrev’in oğlu olup tahta çıkmadan evvel Malatya valisi olarak görev yapmıştır. Hana ismini veren ve hanı yaptıran, Ebusalim Bin Ebu-l Hasan Ela - Şamas El Hekim, El Malati, devrinin meşhur doktorlarındandır. Hanın ikinci kısmının inşa kitabesi üzerinde Alaaddin Keykubat (1219 - 1237) devrinde yapılan avlulu kısmın inşa kitabesidir. Üçüncü kitabe Osmanlı devrindeki tamir kitabesidir. H. 1071 (M. 1661) senesinin eylül ayına ve IV. Avcı Sultan Mehmet’in saltanat yıllarına rastlar. Hekimhan Taşhan planı; önde kare bir avlu, etrafında sıralanan odalar, avlunun arka tarafında dikdörtgen şeklinde ve kendi içinde üç bölüme ayrılan kapalı hol kısmı gelir. Giriş kapısının sağındaki ve solundaki köşe odaları kare planlı ve kendi içinde bölümlere ayrılmış olup her odada ocak vardır. Yan odaların üzeri kaburgalı beşik tonozludur. Hanın ikinci bölümündeki yanı kapalı hol, üç nef’e ayrılmıştır. Kapalı kısmın batı duvarını destekleyen payandalar vardır. Kapalı holün yan duvarlarında çörtenler mevcuttur. Handa herhangi bir süsleme yoktur. Han 2006-2009 yılları arasında Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından restore edilmiştir."( Türkiye Kültür Portalı)
Taşhan, ne yazık ki günümüzde tarihi dokusuna uygun bir şekilde kullanılmamaktadır. Malatya Hekimhan Belediyesi tarafından Vakıflar Bölge Müdürlüğü’nden kiralanan yapı, düğün, mevlit, toplantı salonu ve hatta Kızılay deposu, Alıç satış dükkanı gibi farklı amaçlarla kullanılmaktadır. Hamam kısmı ise tamamen atıl durumda bırakılmıştır. Duvar sıvaları dökülmüş, iç mekânlar bakımsız ve kirli bir görünüme sahiptir. Hanın odalarından birinin içine ahşap suntadan tuvalet, lavabo yapılması tarihi yapının orijinalliğine büyük bir saygısızlık olarak değerlendirilmektedir.
Vakıflar Bölge Müdürlüğü ve Malatya Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü'nün bu duruma nasıl müsaade ettiği anlaşılamamaktadır. Zira Taşhan'a çok yakın 100 metre uzaklıkta Köprülü Mehmet Paşa camii ve yine belediyeye ait çarşı içinde Han'a yakın tuvaletler bulunmasına rağmen, tarihi yapının içine tuvalet yapılması kabul edilemez bir durumdur. Bu durum, tarihi yapıların korunması konusundaki duyarlılığı sorgulatmaktadır. Taşhan'ın giriş kapısının sağ ve solundaki köşe odaları, tarihi yapının özgün dokusunu yansıtan ve o dönemin yaşam biçimini anlatan önemli unsurlardır.
Bu odalara yapılan müdahaleler, Taşhan'ın tarihi ve kültürel değerini azaltmaktadır. Bu durum, "ecdad mirasına bakış" açısından da oldukça düşündürücüdür.
Tarihi yapıların korunması, gelecek nesillere aktarılması gereken önemli bir değerdir. Ancak bu tür müdahaleler, tarihi yapıların tahrip edilmesine ve gelecek nesillere yanlış örnekler verilmesine neden olmaktadır.
Taşhan'ın Geleceği İçin Öneriler:
* Restorasyon ve Rehabilitasyon: Taşhan'ın tarihi dokusuna uygun bir şekilde restore edilmesi ve hasar gören kısımlarının onarılması öncelikli bir adımdır.
* Müzeye Dönüştürme: Bölgenin tarihini, kültürünü ve medeniyetlerini anlatan bir müzeye dönüştürülerek, ziyaretçilere açılabilir.
* Kültür Merkezi Olarak Kullanım: Konserler, seminerler ve sergiler gibi etkinliklerin düzenlenmesi için bir merkez haline getirilebilir.
* Konaklama Tesisi: Butik otel ya da pansiyon olarak hizmet vererek, bölgenin turizmine katkı sağlayabilir.
* El Sanatları Atölyesi: Geleneksel el sanatlarının yaşatılması için atölyeler kurulabilir.
* Çevre Düzenlemesi: Taşhan’ın çevresinin düzenlenerek yeşil alanlar oluşturulması, yapının estetik görünümünü ve ziyaretçiler için cazibesini artıracaktır.
* Tanıtım: Hekimhan’ın çevre yolunun girişlerine Taşhan’ı tanıtan levhalar ve büyük fotoğraf panoları asılarak, yapı daha geniş kitlelere duyurulabilir.
Yapı hakkında turistlere bilgi veren Türkçe ve İngilizce yazılı bir levha asılabilir.
Sonuç olarak, Taşhan'ın korunması ve işlevsel hale getirilmesi, sadece Hekimhan'ın değil, Malatya'nın da kültürel mirasına sahip çıkılması açısından büyük önem taşımaktadır. Bu eşsiz yapının geleceği için ilgili kurumların duyarlı olması gerekmektedir.
Fotoğraf Galerisi:
Hekimhandan bir görünüş.
Taşhanda bir oda içine yapılan Tuvalet
Tuvalet
Yorumlar
Yorum Gönder